ก.ไก่เช้าขันเตือน
เมื่อพ.ศ. ๒๔๔๒ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเห็นว่าเด็กหลายคน เมื่อเริ่มเรียนหนังสือแล้วก็เลิกเรียนหนังสือไป เพราะรู้สึกว่าเรียนตัวอักษรเป็นเรื่องยากจึงทรงเริ่มคิดคำกำกับพยัญชนะครบทั้ง ๔๔ ตัว ตีพิมพ์ในหนังสือแบบเรียนเร็ว คือ ก ไก่ ข ไข่ ข ขวด ค ควาย ฯลฯ
ก ไก่ คำกลอน เริ่มมีเมื่อครูย้วน ทันนิเทศ แต่งเผยแพร่ในหนังสือแบบเรียนไว พ.ศ. ๒๔๗๓ ก ไก่ คำกลอน ของครูย้วน เริ่มต้นด้วย ก เอ๋ย ก ไก่ ข ไข่ มาหา ฃ ขวด น้อง ชาย ค ควายเข้านา ฅ คน ขึงขัง กลอนที่ใช้เป็นกลอนสี่ คำกลอนของครูย้วนทำให้เด็ก ๆ ท่องจำกันอย่างสนุกสนานทั่วประเทศ
จนถึง พ.ศ. ๒๔๙๐ เมื่อบริษัท ประชาช่าง จำกัด พิมพ์แบบเรียน ก ไก่ ชั้นเตรียมออกมา ก ไก่ ฉบับครูย้วน
ก็ค่อยๆ หายไปจากเมืองไทย เพราะ ก ไก่ ฉบับประชาช่าง พิมพ์แบบสี่สี มีภาพประกอบสวยกว่า นับแต่นั้น เด็กไทยก็จดจำ ก ไก่ ฉบับประชาช่าง เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน แม้จะมี ก ไก่ คำกลอนสำนวนอื่นแต่งขึ้นมาก็สู้ ก ไก่ ฉบับประชาช่างไม่ได้ จากปากคำของ โอภาส นาคบัลลังก์ หรือ เป้ สีน้ำ ครูชินเป็นผู้แต่งกลอนให้ประชาช่าง
ใน พ.ศ. ๒๕๕๕ กลอนคุณธรรม “ก ไก่ เช้าขั้นเตือน” ถูกแต่งขึ้นเพื่อสอนคุณธรรม หลักที่ควรมีในสังคมไทย คำประพันธ์ที่ใช้เป็นกาพย์ยานี ๑๑ เหมือนคำประพันธ์ “ยี่สิบม้วน” ที่เด็กไทยทุกคนรู้จักดี กาพย์ยานี ๑๑ เป็นคำประพันธ์ที่ท่องสนุกปาก มีจังหวะ เด็ก ๆ จึงชอบ
โรงเรียนควรใช้กลอน ก เอ๋ย ก ไก่ ข ไข่ ในเล้า ต่อไป เพราะคำที่ใช้ในกลอนนี้ทำให้ จำตัวอักษรได้โดยง่าย ดังนั้นเด็กควรท่อง “ก เอ๋ย ก ไก่” เพื่อ “จำอักษร” และควรท่อง ก ไก่ เช้าวันเตือน” เพื่อ “จำคำสอน”
หากเด็กยังไม่สามารถอ่านหนังสือที่มีคำยากได้ ผู้ปกครองหรือครูควรเป็นคนอ่านให้เด็กฟัง แล้วให้เด็กพูดตาม เด็กจะเกิดการเรียนรู้ที่เป็นธรรมชาติมากที่สุด กล่าวคือ เรียนรู้จากการฟัง การพูด หากเด็กอยู่ในชั้นประถมศึกษาผู้ปกครองหรือครูอาจสอนให้เด็ก ท่องจำด้วย อาจให้เด็กท่องจำทั้งหมดหรือเลือกท่องตัวอักษรที่ชอบ ยิ่งไปกว่านั้น ถ้าหาก ผู้ปกครองหรือครูท่องได้ เด็กจะตั้งใจฟังและเกิดการยอมรับในตัวผู้ปกครองหรือครูมากขึ้น ไม่ต้องเป็นห่วงว่ามีคำยากเกินไปสำหรับเด็กชั้นประถมศึกษาปีที่หนึ่ง อันที่จริงที่ร้องเพลงสรรเสริญพระบารมี เด็กก็เข้าใจเพียงไม่กี่คำ แต่เราต้องการปลูกฝังความรักต่อพระประมุขของประเทศตั้งแต่เขายังเยาว์ ผู้ปกครองหรือครูควรอธิบายคำยากประกอบความ เข้าใจในบทกลอน แต่ไม่ต้องกังวลว่าเด็กจะจำความหมายได้หรือไม่ ผู้ปกครองหรือครูควร ชวนให้เด็กท่องจำทีละตัวอักษร เมื่อเด็กท่องได้แล้ว จึงให้เด็กเห็นตัวอักษร เด็กจะเรียนรู้ การอ่านตัวอักษรได้ง่ายและรวดเร็วขึ้น วัยประถมต้นเป็นวัยที่เด็กสนุกกับการท่องจำ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อได้ท่องออกมาดัง ๆ พร้อมกับเพื่อน ๆ การท่องจำอย่างสนุกสนาน ยังเป็นการฝึกสมองส่วนความจำได้อย่างดีเลิศ สมองส่วนความจำอยู่ในส่วนสมองกลีบขมับ ต่างจากสมองกลีบหน้า ซึ่งเป็นส่วนของการคิด นอกจากการฝึกสมองแล้ว ผลที่ตามมาคือ การท่อง ก ไก่ เช้าขันเตือน” จะทำให้เด็กจำคำสอนของกลอนบางตัวอักษรไปจนตลอดชีวิต
เป็นเรื่องน่าสังเกตว่า ก่อนจะเกิดคำกำกับพยัญชนะของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรง ราชานุภาพ ซึ่งเกิดขึ้นเพื่อการรู้หนังสือ เคยมีการตั้งชื่อพยัญชนะในภาษาไทยแล้วใน พ.ศ. ๒๓๗๘ ที่มีการเล่นหวยขึ้นเป็นครั้งแรก แล้วมีการนำพยัญชนะไปกำกับตัวหวย เรียก กันว่า “หวย ก ข” ทำให้พยัญชนะภาษาไทยมีคำกำกับหวยดังนี้ ก สามหวย ข ง่วยโป๊ ข เจียมขวย ค เม่งจู เป็นต้น ล้วนเป็นชื่อมาจากตำนานจีน ยกเว้น ต เรือจ้าง ม หุนหัน ฉ ขาย หมู ดังนั้น การตั้งชื่อพยัญชนะไทยได้เริ่มต้นจากอบายมุข กลอนพยัญชนะไทยก็ควรที่จะลงท้ายที่คุณธรรม
ขอขอบคุณผู้ขัดเกลาคำกลอนและภาษา ผศ.คนยา วงศ์ธนะชัย ผศ. ดนุชา ปนคำ ผศ.สมบูรณ์ บำรุงเมือง ภ.ประภาส ศรีเจริญ อ.พวงรัตน์ อบเชย และอ.วัฒนชัย สุวรรณัง.
จรัล ทองปิยะภูมิ จิตตาธการสภาฯ
📢ช่อง The Light ของดอกเตอร์อนุพันธ์ จะออนไลน์ รายการ ก ไก่ เช้าขันเตือน 46 ตอน สัปดาห์ละ 4 ตอน วันอังคาร พฤหัส เสาร์ และอาทิตย์ แต่ละตอนยาว 5 นาที เป็นรายการที่คุณพ่อจรัล ทองปิยะภูมิ จิตตาธการสภาฯ สอนนักเรียนชั้นป.2 เกี่ยวกับคุณค่าพระวรสารของอักษรไทยทั้ง 44 ตัว
📢เอกสาร pdf เป็นบทความความที่มี คำกลอน ก ไก่ เช้าขันเตือน 44 อักษร พร้อม คำพระวาจาจากพระคัมภีร์
👉🏻 < Youtube > https://youtu.be/kM-uZ1HLLy4?si=PP-_z2u-lEuhIYm0
-----------------------------------
Linkที่สั้นลง: https://citly.me/aucz1
-----------------------------------
